Aldus’

Etty Hillesum en Leonie Snatager hadden een bijzondere vriendschap. Etty Hillesum (1914-1943) schreef erover in haar dagboeken, die wereldberoemd werden. In die dagboeken deed ze in de eerste oorlogsjaren indringend verslag van haar eigen leven en dat van Joodse Amsterdammers. In de tentoonstelling Etty & Leonie in het Kunstkabinet van het Joods Museum staat hun vriendschap centraal.

Beide jonge vrouwen waren in de Tweede Wereldoorlog in therapie bij psycholoog en handleeskundige Julius Spier en hielden op zijn aanraden een dagboek bij. Etty schrijft in haar dagboeken over Leonie en hun soms moeizame vriendschap. Leonie schrijft op haar beurt over Etty die tevens een liefdesrelatie heeft met Spier. Omdat Etty ook als zijn secretaresse werkt, leest zij de teksten van andere cliënten, waaronder het dagboek van Leonie. Er ontstaat een complexe driehoeksverhouding tussen Spier, Leonie en Etty.

Etty wil niet onderduiken, want zij wil het lot van haar volk delen. Zij gaat als maatschappelijk werkster in Westerbork helpen en wordt uiteindelijk naar Auschwitz gedeporteerd waar ze in 1943 wordt vermoord. Leonie overweegt in eerste instantie om ook naar Westerbork te gaan, maar besluit toch onder te duiken. Zij overleeft de oorlog en emigreert naar de Verenigde Staten. Ze overlijdt in 2013. Na haar dood treft haar zoon onder haar bed een complete Etty-bibliotheek aan, met tal van drukken van de dagboeken, in alle talen. In een gangkast blijkt nog een omvangrijk archief te liggen met onder meer haar oorlogsdagboeken en brieven.

Opdrachtgever: Joods Museum
Projectleider: Mirjam Knotter
Ontwerp: Aldus’ Tijl Akkermans
Grafische productie: Koninklijke Rijnja